فولاد ss400

فولاد SS400 یکی از پرکاربردترین فولادهای ساختمانی در آسیا و به‌ویژه در ایران است. این فولاد تحت استاندارد JIS G3101 ژاپن تعریف شده

و به دلیل خواص مکانیکی مناسب، جوش‌پذیری بالا و قیمت اقتصادی، در بسیاری از پروژه‌های عمرانی و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

⚙️ مشخصات فنی فولاد SS400

🧪 ترکیب شیمیایی تقریبی

🏗️ کاربردهای رایج در ایران

• ساخت اسکلت‌های فلزی، سوله‌ها و پل‌ها
• تولید ورق‌های ساختمانی، تیرآهن، نبشی، ناودانی
• قطعات خودرو و ماشین‌آلات سبک
• ساخت مخازن کم‌فشار و تجهیزات صنعتی عمومی

✅ مزایا

• جوش‌پذیری عالی
• شکل‌پذیری و ماشین‌کاری آسان
• قیمت مناسب و در دسترس بودن بالا
• معادل‌های بین‌المللی: S235JR (اروپا)، A36 (آمریکا)، Q235 (چین)

⚠️ محدودیت‌ها

• مقاومت نسبتاً پایین در برابر سایش و خوردگی
• مناسب برای سازه‌های غیر بحرانی و سبک
• نیاز به پوشش ضدزنگ در محیط‌های مرطوب یا خورنده

فولاد SS400 یکی از پرکاربردترین فولادهای ساختمانی در ایران است، به‌ویژه در پروژه‌های عمرانی و صنعتی. در ادامه هم نام‌ها و گریدهای معادل آن را معرفی می‌کنم، هم مقاطع رایج آن در بازار ایران را بررسی می‌کنیم:

🧾 نام‌ها و گریدهای معادل فولاد SS400

SS400 بر اساس استاندارد ژاپنی JIS G3101 تعریف شده و به عنوان فولاد ساختمانی با مقاومت کششی حداقل 400 مگاپاسکال شناخته می‌شود. معادل‌های بین‌المللی آن عبارت‌اند از:

توجه: ترکیب شیمیایی و خواص مکانیکی ممکن است در جزئیات کمی متفاوت باشند، اما از نظر کاربرد و خواص کلی، این گریدها قابل جایگزینی هستند.

🏗️ مقاطع رایج SS400 در ایران

در ایران، فولاد SS400 بیشتر به شکل مقاطع زیر عرضه و استفاده می‌شود:

🔹 مقاطع طویل

• تیرآهن (IPE، IPB، IPN)
• میلگرد ساده (نه آجدار، برای جوشکاری و قطعات غیر باربر)
• نبشی و ناودانی
• مفتول فولادی

🔹 مقاطع تخت

• ورق سیاه (نورد گرم): ضخامت‌های 2 تا 16 میلی‌متر
• ورق آجدار: برای کف‌سازی و سطوح ضد لغزش
• ورق‌های برشی برای ساخت قطعات صنعتی

این مقاطع توسط کارخانه‌هایی مانند ذوب آهن اصفهان، فولاد مبارکه، فولاد خوزستان، فولاد آذربایجان، فولاد بناب و دیگر تولیدکنندگان بزرگ داخلی عرضه می‌شوند.

⚙️ ویژگی‌های فنی SS400

• نوع فولاد: کم‌کربن، قابل جوشکاری و ماشین‌کاری
• مقاومت کششی: 400–510 MPa
• تنش تسلیم: ≥245 MPa
• افزایش طول: ≥21٪
• کاربردها: سازه‌های فلزی، قطعات خودرو، پل‌ها، اسکلت فلزی، تجهیزات صنعتی سبک

برای فولاد SS400 که یکی از گریدهای پرکاربرد در استاندارد ژاپنی JIS G3101 است، تولیدکنندگان واقعی در ایران و جهان شامل موارد زیر هستند:

🌍 تولیدکنندگان جهانی فولاد SS400

فولاد SS400 عمدتاً توسط تولیدکنندگان آسیایی تولید می‌شود، به‌ویژه در ژاپن، چین، و کره جنوبی. برخی از تولیدکنندگان معتبر عبارت‌اند از:

🇮🇷 تولیدکنندگان ایرانی فولاد مشابه SS400

در ایران، فولاد SS400 به‌صورت مستقیم یا معادل آن (مانند ST37 یا فولاد ساختمانی عمومی) توسط چند شرکت تولید می‌شود:

نکات فنی مهم

• SS400 معادل تقریبی ST37 در استاندارد DIN است، با خواص مکانیکی مشابه اما تفاوت‌هایی در ترکیب شیمیایی و کنترل کیفیت.
• برای پروژه‌های حساس، توصیه می‌شود گواهی‌های تست مکانیکی و شیمیایی از تولیدکننده دریافت شود تا مطابقت با استاندارد JIS تأیید گردد.

آزمایش سختی روی فولاد SS400 معمولاً با استفاده از روش‌های استانداردی مانند برینل (Brinell)، راکول (Rockwell) و ویکرز (Vickers) انجام می‌شود. این آزمایش‌ها برای تعیین مقاومت سطحی فولاد در برابر نفوذ جسم سخت به‌کار می‌روند. و نقش مهمی در کنترل کیفیت و انتخاب کاربرد مناسب فولاد دارند.

🧪 روش‌های رایج سختی‌سنجی برای فولاد SS400

1. آزمون برینل (Brinell Hardness Test – HB)

• مکانیزم: اعمال نیروی مشخص توسط یک گلوله فولادی یا کاربیدی به سطح نمونه
• مناسب برای: فولادهای نرم تا نیمه‌سخت مانند SS400
• فرمول محاسبه:
  [ HB = \frac{2P}{\pi D(D – \sqrt{D^{2 – d}2})} ]
  که در آن:

• ( P ): نیروی اعمال‌شده (کیلوگرم)
• ( D ): قطر گلوله (میلیمتر)
• ( d ): قطر اثر فرورفتگی (میلیمتر)
• محدوده سختی SS400: حدود 120–160 HB

2. آزمون راکول (Rockwell Hardness – HR)

• مکانیزم: استفاده از مخروط الماسی یا گلوله فولادی برای اندازه‌گیری عمق فرورفتگی
• مزایا: سرعت بالا، خوانش مستقیم عدد سختی از دستگاه
• مقیاس مناسب برای SS400: HRB یا HRC بسته به نوع نفوذکننده و بار

3. آزمون ویکرز (Vickers Hardness – HV)

• مکانیزم: استفاده از هرم الماسی با زاویه مشخص برای ایجاد فرورفتگی
• مزایا: دقت بالا، مناسب برای سطوح نازک یا نمونه‌های کوچک
• فرمول محاسبه:
  [ HV = \frac{1.854 \times F}{d^2} ]
  که در آن:
  • ( F ): نیروی اعمال‌شده (کیلوگرم)
  • ( d ): قطر متوسط اثر فرورفتگی (میلیمتر)

🎯 کاربردهای آزمایش سختی SS400

• کنترل کیفیت پس از نورد یا عملیات حرارتی
• بررسی تأثیر جوشکاری یا ماشین‌کاری بر خواص سطحی
• طبقه‌بندی فولاد برای انتخاب در کاربردهای خاص (مثلاً مقاومت به سایش یا خمش)

فولاد SS400 و ST37 از نظر خواص مکانیکی، ترکیب شیمیایی و کاربرد بسیار به هم نزدیک‌اند. و در بسیاری از پروژه‌ها می‌توانند جایگزین یکدیگر باشند.

⚙️ مقایسه SS400 و ST37

✅ شباهت‌ها

• هر دو فولاد ساختمانی کم‌کربن هستند
• جوش‌پذیری و ماشین‌کاری خوب دارند
• مناسب برای سازه‌های سبک، اسکلت فلزی، ورق‌های ساختمانی و قطعات عمومی

⚠️ تفاوت‌ها

• SS400 تحت استاندارد ژاپنی تعریف شده، ST37 تحت استاندارد DIN آلمان
• ترکیب شیمیایی SS400 کمی کربن بیشتری دارد
• ST37 در نسخه‌های مختلفی مانند ST37-2، RSt37-2، USt37-2 عرضه می‌شود
• ST37 در اروپا جای خود را به S235JR داده است

📌 نتیجه

SS400 و ST37 معادل کاربردی یکدیگر هستند، اما از نظر استاندارد رسمی و جزئیات فنی تفاوت‌هایی دارند. در بازار ایران، اغلب از SS400 به‌عنوان جایگزین ST37 استفاده می‌شود، به‌ویژه در ورق‌های نورد گرم و مقاطع ساختمانی.