سپری فولادی- بررسی انواع گریدها و استانداردهای جهانی و ایرانی-قیمت سپری فولادی
سپری فولادی
سپری فولادی و انواع آن: از تولید فابریک تا پرسی با گریدهای مختلف- ST37 و ST52: تفاوتها، مزایا و کاربردهای صنعتی
🧱 مقدمه
سپری فولادی یکی از مقاطع پرکاربرد در صنایع ساختمانی، عمرانی و ماشینسازی است. که بهدلیل ویژگیهای مکانیکی مطلوب، تنوع در شکل و گرید، و قابلیت جوشکاری و ماشینکاری، جایگاه ویژهای در طراحی سازهها دارد. در این مقاله، به بررسی جامع انواع سپری فولادی، گریدهای رایج در ایران و جهان، استانداردهای تولید، و کاربردهای صنعتی آن خواهیم پرداخت.
🔹 تعریف سپری فولادی و ویژگیهای عمومی آن
✅ مشخصات فنی
- شکل مقطع: T شکل یا L شکل بسته به کاربرد
- جنس: فولاد کربنی، فولاد آلیاژی، فولاد ضدزنگ
- روش تولید: نورد گرم، نورد سرد، اکستروژن یا جوشکاری
- قابلیتها: جوشپذیری، ماشینکاری، مقاومت در برابر خوردگی (در گریدهای خاص)
🔸 انواع سپری فولادی از نظر شکل هندسی
1. سپری نورد شده گرم (Hot Rolled T-Bar)
- دارای سطح یکنواخت و مقاومت بالا
- مناسب برای سازههای سنگین و قابهای فلزی
2. سپری نورد شده سرد (Cold Rolled T-Bar)
- دقت ابعادی بالا
- مناسب برای کاربردهای تزئینی و سبک
3. سپری جوشی (Fabricated T-Bar)
- تولید شده از اتصال دو قطعه فولادی
- قابل سفارشیسازی برای ابعاد خاص
4. سپری ضدزنگ (Stainless Steel T-Bar)
- مقاوم در برابر خوردگی
- مناسب برای محیطهای مرطوب یا شیمیایی
🔹 گریدهای فولادی رایج در تولید سپری
📌 گریدهای رایج در ایران
| گرید | استاندارد | ویژگیها | کاربرد |
| ST37 | DIN 17100 | مقاومت متوسط، جوشپذیر | سازههای ساختمانی |
| ST52 | DIN 17100 | مقاومت بالا، شکلپذیر | پلها، ماشینآلات |
| A36 | ASTM A36 | رایج در ایران، اقتصادی | اسکلت فلزی |
| CK45 | DIN 17200 | فولاد آلیاژی، سختکاریپذیر | قطعات صنعتی |
🌍 گریدهای بینالمللی
| گرید | استاندارد | کشور | ویژگیها |
| S235JR | EN 10025 | اروپا | مقاومت متوسط، جوشپذیر |
| S355JR | EN 10025 | اروپا | مقاومت بالا، مناسب برای سازههای سنگین |
| SS304 | ASTM A276 | آمریکا | ضدزنگ، مقاوم در برابر خوردگی |
| SS316 | ASTM A276 | آمریکا | ضدزنگ با مقاومت شیمیایی بالا |
🔸 استانداردهای تولید سپری فولادی
- DIN EN 10055: استاندارد اروپایی برای مقاطع T شکل
- ASTM A6/A6M: استاندارد آمریکایی برای ابعاد و تلورانسها
- ISIRI 1791: استاندارد ملی ایران برای مقاطع فولادی ساختمانی
🔹 کاربردهای صنعتی سپری فولادی
🏗️ صنعت ساختمان
- تقویت قابهای فلزی
- اتصال تیرها و ستونها
- ساخت درب و پنجرههای فلزی
⚙️ صنعت ماشینسازی
- ساخت شاسی ماشینآلات
- قطعات مکانیکی با بار متوسط
🛠️ صنایع فلزی و تزئینی
- طراحی داخلی با عناصر فلزی
- قابهای تزئینی و حفاظها
🔸 مزایا و معایب سپری فولادی
✅ مزایا
- مقاومت مکانیکی بالا
- تنوع در گرید و شکل
- قابلیت جوشکاری و ماشینکاری
❌ معایب
- وزن بالا در مقاطع ضخیم
- نیاز به پوشش ضدزنگ در محیطهای مرطوب
🔹 تولیدکنندگان معتبر سپری فولادی در ایران و جهان
🇮🇷 تولیدکنندگان ایرانی
| نام شرکت | موقعیت | گریدهای تولیدی |
| فولاد مبارکه | اصفهان | ST37، ST52 |
| فولاد آلیاژی ایران | یزد | CK45، فولادهای آلیاژی |
| نورد و پروفیل ساوه | ساوه | انواع مقاطع سبک |
🌐 تولیدکنندگان جهانی
| نام شرکت | کشور | تخصص |
| ArcelorMittal | لوکزامبورگ | فولاد ساختمانی و صنعتی |
| Nippon Steel | ژاپن | فولاد ضدزنگ و آلیاژی |
| Tata Steel | هند | فولاد ساختمانی |
🔸 نکات مهم در انتخاب سپری فولادی مناسب
- بررسی نوع بارگذاری و شرایط محیطی
- انتخاب گرید مناسب بر اساس مقاومت و جوشپذیری
- تطابق با استانداردهای پروژه و نقشههای اجرایی
سپری فولادی بهعنوان یکی از مقاطع کلیدی در صنایع مختلف، با تنوع بالا در شکل. گرید و استاندارد، نقش مهمی در طراحی و اجرای پروژههای صنعتی و ساختمانی ایفا میکند. انتخاب صحیح نوع سپری، با توجه به شرایط محیطی و الزامات فنی، میتواند تأثیر قابلتوجهی در دوام و عملکرد سازه داشته باشد.
🏷️ نامهای دیگر سپری فولادی
سپری فولادی در منابع فنی و بازارهای صنعتی با عناوین مختلفی شناخته میشود. آشنایی با این نامها برای جستجوی دقیقتر، خرید مطمئن و تطابق با استانداردهای بینالمللی ضروری است.
📌 نامهای رایج در ایران و جهان
- پروفیل سپری
- مقطع T شکل فولادی
- T-Bar Steel Section
- Steel Tee Section
- T Profile
- Flat Tee Bar
- Structural T Beam
- Supra T Section (در برخی برندهای اروپایی)
این تنوع در نامگذاری ناشی از تفاوتهای زبانی، استانداردهای تولید، و کاربردهای صنعتی در کشورهای مختلف است.
🏭 شرکتهای تولیدکننده سپری فولادی در ایران و جهان
🇮🇷 تولیدکنندگان معتبر ایرانی
در ایران، چندین شرکت صنعتی با سابقه در زمینه تولید مقاطع فولادی. اقدام به تولید سپری فولادی با گریدهای مختلف و استانداردهای ملی و بینالمللی مینمایند.
| نام شرکت | موقعیت جغرافیایی | گریدهای تولیدی | روش تولید |
| فولاد مبارکه اصفهان | استان اصفهان | ST37، ST52، A36 | نورد گرم فابریک |
| فولاد آلیاژی ایران | استان یزد | CK45، فولادهای آلیاژی | نورد گرم و عملیات حرارتی |
| نورد و پروفیل ساوه | استان مرکزی | ST37، ST52 | تولید پرسی و جوشی |
| فولاد کاویان | اهواز | فولاد ساختمانی | نورد گرم سنگین |
🌐 تولیدکنندگان بینالمللی معتبر
در سطح جهانی، شرکتهای پیشرو در صنعت فولاد اقدام به تولید سپری فولادی با کیفیت بالا و مطابق با استانداردهای ASTM، EN و JIS مینمایند.
| نام شرکت | کشور | تخصص | استانداردهای تولید |
| ArcelorMittal | لوکزامبورگ | فولاد ساختمانی و صنعتی | EN 10055، ASTM A6 |
| Nippon Steel | ژاپن | فولاد ضدزنگ و آلیاژی | JIS G3192، ASTM A276 |
| Tata Steel | هند | فولاد ساختمانی | IS 2062، EN 10025 |
| SSAB | سوئد | فولاد با مقاومت بالا | EN 10149، ASTM A572 |
⚙️ روشهای تولید سپری فولادی
سپری فولادی بسته به نوع کاربرد، حجم تولید، و استانداردهای مورد نظر، به روشهای مختلفی تولید میشود. انتخاب روش تولید تأثیر مستقیمی بر کیفیت سطح، دقت ابعادی، و خواص مکانیکی مقطع دارد.
1. تولید فابریک (نورد گرم مستقیم)
در این روش، شمش فولادی در دمای بالا وارد خط نورد شده و بهصورت مستقیم به شکل T فرمدهی میشود.
ویژگیها:
- سطح یکنواخت و بدون درز
- مقاومت مکانیکی بالا
- مناسب برای سازههای سنگین و صنعتی
استانداردهای مرتبط:
DIN EN 10055، ASTM A6/A6M
2. تولید پرسی (جوشی یا مونتاژی)
در این روش، دو قطعه فولادی (معمولاً یک نبشی و یک تسمه) با جوشکاری یا پرس به یکدیگر متصل میشوند تا شکل T حاصل شود.
ویژگیها:
- مناسب برای تولیدات سفارشی و کمتیراژ
- امکان کنترل دقیق ابعاد
- هزینه کمتر در تیراژ پایین
کاربردها:
قابهای تزئینی، درب و پنجرههای فلزی، پروژههای سبک
3. تولید با نورد سرد (Cold Formed T-Bar)
در این روش، ورق فولادی در دمای محیط بهصورت سرد فرمدهی شده و به شکل T تبدیل میشود.
مزایا:
- دقت ابعادی بالا
- سطح صاف و صیقلی
- مناسب برای کاربردهای تزئینی و معماری
محدودیتها:
مقاومت کمتر نسبت به نورد گرم، محدودیت در ضخامت
📌 نکات مهم در انتخاب روش تولید سپری فولادی
- برای پروژههای سنگین و سازهای، سپری فابریک نورد گرم توصیه میشود.
- در پروژههای سبک یا سفارشی، سپری پرسی یا جوشی گزینهای اقتصادی و قابل تنظیم است.
- در کاربردهای تزئینی، سپری نورد سرد با سطح صاف و دقت بالا مناسبتر است.
📐 ابعاد و وزن سپری فولادی تولید ایران
سپری فولادی در ایران عمدتاً بهصورت نورد گرم فابریک یا پرسی تولید میشود و در سایزهای استاندارد عرضه میگردد. مشخصات ابعادی شامل ارتفاع جان، عرض بال، ضخامت و وزن واحد طول است که بر اساس استاندارد ملی ISIRI و استاندارد DIN تنظیم میشود.
📊 جدول مشخصات فنی سپری فولادی رایج در ایران
| سایز سپری | ارتفاع جان (mm) | عرض بال (mm) | ضخامت (mm) | وزن تقریبی (kg/m) | روش تولید | گرید رایج |
| T30 | 30 | 30 | 3 | 1.4 | نورد گرم | ST37 |
| T40 | 40 | 40 | 4 | 2.5 | نورد گرم | ST37 / ST52 |
| T50 | 50 | 50 | 5 | 3.9 | نورد گرم | ST52 |
| T60 | 60 | 60 | 6 | 5.6 | فابریک | ST52 / A36 |
| T80 | 80 | 80 | 8 | 9.8 | پرسی | ST52 / CK45 |
توجه: وزنها تقریبی هستند و ممکن است بسته به تلورانس تولید و نوع فولاد اندکی تغییر کنند.
🏗️ نمونههای کاربردی سپری فولادی در پروژههای صنعتی
در این بخش، چند مثال معتبر از کاربرد سپری فولادی در پروژههای داخلی و بینالمللی ارائه میشود. همراه با نوع گرید فولاد مورد استفاده، هدف پروژه و ویژگیهای فنی.
🇮🇷 نمونههای ایرانی
| پروژه | محل اجرا | نوع سپری | گرید فولاد | کاربرد |
| پل فلزی شهید آوینی | تهران | T80 فابریک | ST52 | اتصال تیرهای عرضی به ستونها |
| کارخانه فولاد آلیاژی یزد | یزد | T60 پرسی | CK45 | قابهای نگهدارنده تجهیزات صنعتی |
| ایستگاه مترو صادقیه | تهران | T50 نورد گرم | ST37 | تقویت قابهای فلزی سقف و دیوار |
| سوله صنعتی در شهرک شمسآباد | تهران | T40 پرسی | A36 | اسکلت فلزی سوله با بار متوسط |
🌍 نمونههای بینالمللی
| پروژه | کشور | نوع سپری | گرید فولاد | کاربرد |
| برج Shard لندن | انگلستان | T60 نورد گرم | S355JR | تقویت قابهای فلزی در طبقات مرتفع |
| کارخانه Toyota | ژاپن | T50 ضدزنگ | SS304 | قابهای نگهدارنده خطوط تولید |
| پل فولادی در هامبورگ | آلمان | T80 فابریک | S355J2 | اتصال تیرهای باربر به ستونهای اصلی |
| مرکز داده Google | آمریکا | T40 نورد سرد | A36 | ساخت قابهای داخلی و نگهدارنده تجهیزات الکترونیکی |
📚 منابع بینالمللی معتبر برای سپری فولادی
1. ASTM International – Steel Standards
- مرجع اصلی برای استانداردهای فولاد ساختمانی، آلیاژی و ضدزنگ
- شامل مشخصات فنی گریدهای A36، A572، A276 و سایر گریدهای مورد استفاده در تولید سپری فولادی
2. ISO – Steel Bars and Rods (ICS 77.140.60)
- مجموعه استانداردهای بینالمللی برای ابعاد، تلورانسها و خواص مکانیکی مقاطع فولادی
- شامل ISO 1035 برای نورد گرم و ISO 4951 برای فولادهای با مقاومت بالا
3. [EN 10055 – Structural Steel T-Sections (European Standard)]
- استاندارد اروپایی برای تولید سپری فولادی با نورد گرم
- مشخصکننده ابعاد، تلورانسها و الزامات فنی برای مقاطع T شکل

